دانلود رایگان جزوات حقوقی و وکالت چاپ و نشر پدیدار

الف- معرفی یونسکو

1-  تاريخچه

سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد که به ‌طور خلاصه یونسکو[1] نامیده می‌شود یکی از سازمان‌های تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد است که در اول نوامبر سال 1945 هنگام پايان جنگ جهاني دوم اجلاس بزرگي در لندن تشكيل شد. در اين اجلاس نمايندگان 37 كشور شركت كردند. فرانسه و انگلستان به عنوان دو كشوري كه بيشترين صدمات را از جنگ تحمل كرده بودند، پيشنهاد كردند سازماني با هدف نهادينه ساختن فرهنگ صلح به معناي واقعي كلمه تأسيس شود. از نظر آنان سازمان جديد بايد در راه «همبستگي فكري و اخلاقي بشريت» خدمت كند و مانع از وقوع جنگ جهاني ديگر شودوباهدف پيشبرد صلح و رفاه همگاني در جهان از طريق «همكاري» ميان ملتها تأسيس شد. از آنجا كه صلح بايد بر اساس همبستگي معنوي و فكري پي ريزي شود و از آنجا كه «جنگ‌ها نخست در اذهان بشر آغاز مي‌شود، دفاع از صلح نيز بايد در ذهن انسان‌ها شكل گيرد» (همانگونه كه در آغاز ديباچة يونسكو آمده است)، رسالت يونسكو بيش از هر چيز اخلاقي است و با روح انسان سر و كار دارد. بنابراين يونسكو مأموريت يافته است كه در مقام سازماني براي «همكاري فكري» در سطح بين‌المللي خدمت كند. [2]

يونسكو با ازدياد و تقويت مناسبات آموزشي، علمي و فرهنگي دو هدف كاملاً پيوسته را تعقيب مي‌كند.
اولین هدف توسعه، كه وراي تقاضاي سادة پيشرفت مادي، بايد به طيف گسترده اي از خواستهاي انسان پاسخ گويد، بدون آنكه ميراث نسلهاي آينده را به خطر افكند.[3]

دومین هدف برقراري فرهنگ صلح، بر اساس آموزش مسؤوليت شهروندي و مشاركت كامل در فرايندهاي دموكراتيك. براي اينكه صلح پايدار، صادقانه و مورد قبول همه برقرار شود، در ديباچة اساسنامة يونسكو آمده است كشورهاي امضاء كنندة اين اساسنامه «مصمم اند كه دستيابي كامل و برابر به آموزش، پي جويي آزاد حقيقت عيني، تبادل آزاد انديشه‌ها و دانسته‌ها را براي همگان تضمين كنند و روابط بين مردم خود را توسعه بخشند و افزايش دهند تا با درك متقابل و بهتر به شناختي دقيق‌تر و حقيقي تر از آداب و رسوم يكديگر برسند.»

براي تحقق اين هدف، دولت‌هاي مربوطه تصميم به تأسيس «سازمان‌هاي آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد (يونسكو) گرفتند تا با همكاري ملل جهان در زمينه‌هاي آموزشي، علمي و فرهنگي به تدريج به اهداف صلح بين‌المللي و رفاه عام بشري برسند و اين خود از اهداف اولية سازمان ملل متحد است كه در منشور يونسكو نيز آمده است.[4]

كنفرانس سانفرانسيسكو[5] كه منجر به تشكيل سازمان ملل در سال 1945 شده از دولت انگليس دعوت كرد كنفرانسي جهت تدوين اساسنامه بين‌المللي فرهنگ برگزار كند. اين كنفرانس در نوامبر همان سال با شركت 43 كشور از جمله ايران، در لندن برگزار شد. هدف اولية كنفرانس سانفرانسيسكو و دولت آمريكا تأسيس سازماني صرفاً آموزشي براي بازسازي مراكز آموزشي بود ولي شركت كنندگان در كنفرانس لندن فرهنگ را نيز به عنوان بخشي از برنامة سازمان منظور كردند. وقوع بمباران هيروشيما[6] و توجه همگان به نقش يافته‌هاي علمي در زندگي بشر به آنجا انجاميد كه حرف «S» نيز به نشانة كلمة «Sciences» علوم در عنوان سازمان گنجانده شود و «Uneco» به «Unesco» تبديل شود.[7]

طي اين كنفرانس وظايف سازمان درچندين بند تعيين شد كه خلاصه آن عبارت است از:

1. تسهيل تبادل آزاد ميان رهبران آموزشي، فرهنگي و علمي كشورها
2. مبادلة آزاد عقايد و اطلاعات ميان مردم و متخصصين از طريق مدارس، دانشگاه‌ها و ساير مؤسسات آموزشي و پژوهشي
3. تدوين و توزيع برنامه‌هاي آموزشي و فرهنگي متناسب با نيازهاي كشورها
4. ضرورت حفظ جنبة غير دولتي سازمان

نزديك به پنجاه سال از تأسيس سازمان ملل و سازمان تربيتي، علمي و فرهنگي وابسته به «يونسكو» مي‌گذرد. طي اين سال‌ها تحولات بسيار مهمي در زندگي اجتماعي بشر رخ داده است. از جمله مبارزات استقلال طلبانه در سراسر دنيا و ظهور كشورهاي مستقل در صحنه بين‌المللي است و گواه آن حضور بيش از 170 كشور عضو در يونسكو در سال‌هاي اخير است در حالي كه در بدو تأسيس سازمان، اين تعداد كمتر از پنجاه كشور بود و مقر کنونی آن در پاریس پایتخت فرانسه میباشد و دفترهایی نیز در کشورهای مختلف دارد.[8]

2- كشورهاي عضو

در سال 1945، 37 كشور اساسنامه يونسكو را به امضاء رساندند. اين اساسنامه بعداً در سال 1946 مورد امضاء بيست كشور ديگر قرار گرفت و بدين ترتيب اين تعداد از اعضاء نخستين بنيانگذاران سازمان آموزشي، علمي، فرهنگي ملل متحد شدند. تا سال 1950 تعداد اعضا يونسكو به 59 عضو رسيد و در سال 1954 اتحاد جماهير شوروي سابق به عنوان هفتادمين عضو به اين سازمان پيوست.[9]

بين سالهاي 1960 و 1962 در پي فرايند استعمارزدايي 24 كشور جديد التأسيس آفريقايي نيز به اين سازمان پيوستند. اما در سال 1984 يونسكو يكي از اعضاي مهم خود يعني ايالات متحده را كه بر مديريت و سياستهاي سازمان انتقاد داشت و تصميم به خروج از آن را گرفت را از دست داد. اندكي بعد انگلستان و سنگاپور نيز از سازمان كناره گيري كردند.

در اوايل سال 1990 فروپاشي بلوك شرق سبب ايجاد تحولات بيشتر شد. كرسي آلمان شرقي بر اثر اتحاد با آلمان غربي و تشكيل كشور متحد آلمان حذف گرديد. اندكي بعد فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سابق نيز سبب افزايش اعضا شد و 12 عضو جديد بر اثر اين فروپاشي به سازمان يونسكو پيوستند از جمله ارمنستان، آذربايجان، گرجستان، قزاقستان و قرقيزستان، اندكي بعد نوبت كشورهاي اروپاي شرقي يوگسلاوي سابق شد و كشورهايي نظير بوسني هرزگوين، اسلووني و كروزني به اين سازمان ملحق شدند.

از زمان تأسيس سازمان يونسكو 10 عضو در فواصل زماني مشخص از سازمان كناره گرفتند. به عنوان مثال آفريقاي جنوبي در سال 1956 اين سازمان را ترك كرد و در سال 1994 بعد از حذف نژاد پرستي دوباره ملحق شد. تمامي اين ده كشور به جز سنگاپور دوباره به يونسكو پيوستند. انگلستان يكبار ديگر در سال 1997 عضو يونسكو شد. در اكتبر 2003 با برگشت ايالات متحده به يونسكو تركيب اعضاي آن به 190 كشور عضو رسيد.

3- مجامع يونسكو

مجموعه فعاليتها و كاركردهاي يونسكو خوشبختانه از همياري ميان عوامل مختلف مجامع گوناگون بهره‌مند است. اين مجامع در شكل نهايي خود يك مجمع بين‌المللي را تشكيل مي‌دهند.

اين مجامع در برگيرنده دولتها، كميسيونهاي ملي، نمايندگان پارلمانها، NGOs[10] و مؤسسات ديگر مي‌باشند. در ميان اين جوامع همچنان مي‌توانيم رسانه‌هاي جمعي، مدارس، مؤسسات علمي فرهنگي، سهامداران بخشهاي خصوصي و گروهي از مؤسسات سازمان ملل را جاي دهيم.

ـ اين جوامع به عنوان يك كليت ايده‌آلها و ارزشهاي يونسكو را در سراسر جهان چه در سطح محلي چه در سطح ملي و چه در سطح بين‌المللي همواره زنده مي‌دارند.[11]

ـ در مجموع 190 كشور داراي كميسيونهاي ملي مركب از نمايندگان مجامع آموزشي، علمي و فرهنگي هستند. در حدود صد كميته مشورتي، كميسيونهاي بين‌المللي و شوراهاي بين الدولي به منظور انجام وظايف محوله ويژه و نيز جهت بازتاب فعاليتهاي يونسكو فعاليت مي‌كنند.[12]

ـ شش هزار مؤسسه، مركز و كلوپ يونسكو ايده‌آلها و تلاشهاي سازمان را به طور اساسي و بنيادين دنبال مي‌كنند.
ـ 6700 مدرسه وابسته به يونسكو به جوانان در جهت افزايش بينش تساهل و تفاهم بين‌المللي ياري مي‌رسانند.
ـ 330 سازمان غير دولتي (NGOs)[13] با يونسكو ارتباط رسمي دارند و بسياري از سازمانهاي ديگر با بخش‌هاي مختلف يونسكو در خصوص مسائل جاري همكاري مي‌كنند.

ـ گروه چهل نفره متشكل از شخصيت‌هاي برجسته موسوم به سفيران خيرخواهي از استعدادها و موقعيت‌هاي خود در راستاي كمك به جلب توجه جهاني نسبت به فعاليت و مأموريت يونسكو استفاده مي‌كنند.
ـ بيش از 300 شركت و سازمان فعال در عرصه تجاري و شركاي جديد متعهد شده‌اند كه در راستاي نيل به اهداف توسعة پايدار انساني و مسئوليت پذيري اجتماعي با يونسكو در سطح جهاني همكاري ‌كنند.
ـ 174 كشور عضو با يونسكو در پاريس مذاكرات دائم دارند.[14]

4- عرصه‌هاي فعاليت يونسكو

يونسكو اهتمام خويش را به فعاليت در زمينه‌هاي آموزش، علوم‌طبيعي، علوم اجتماعي و انساني، فرهنگ، ارتباطات و اطلاعات مصروف كرده است.

گزيده‌اي از حوزه‌هاي فعاليت و حوزه‌هاي تخصصي در ذيل بصورت فهرست‌وار آمده است:

1.­ آموزش:

ـ حق آموزش
ـ طرح‌ها و سياست‌هاي آموزشي
ـ طفوليت و خانواده
ـ آموزش ابتدايي
ـ آموزش متوسطه
ـ آموزش عالي
ـ آموزش فني و حرفه‌اي
ـ آموزش علم و فناوري
ـ آموزش معلم
ـ آموزش غيررسمي
ـ آموزش جامع
ـ تنوع فرهنگي و زبان‌شناختي در آموزش
ـ تكنولوژي فناوري اطلاعات و ICT[15] و آموزش
ـ آموزش به هنگام فوريت‌ها، بحرانها و بازسازي

ـ تربيت بدني و ورزش

ـ صلح و آموزش حقوق بشر
ـ آموزش عدم خشونت

2.­ علوم طبيعي:

ـ آب شيرين
ـ مردم و طبيعت
ـ اقيانوسها
ـ علوم‌زمين
ـ سواحل و جزاير كوچك
ـ علوم‌پايه و مهندسي
ـ سياست علمي
ـ زنان در علم

3.­ علوم اجتماعي و انساني:

ـ اخلاق
ـ حقوق بشر
ـ جوانان و ايدز
ـ زنان و برابري جنسي
نژادپرستي، تبعيض نژادي و بيگانه‌ستيزي
ـ امنيت و صلح انساني
ـ فلسفه
ـ مطالعات روز و كاربردي
ـ مهاجرت بين‌المللي
ـ مسائل شهري
ـ دموكراسي و دولت

4.­ فرهنگ

ـ فعاليت بهنجار
ـ سياست‌هاي فرهنگي

ـ ميراث
ـ تنوع فرهنگي
ـ گفتگوي بين‌فرهنگي
ـ صنايع فرهنگي
ـ فرهنگ و توسعه
ـ هنرها و خلاقيت
ـ توريسم فرهنگي
ـ موضوعات ويژه

5.­­ ارتباطات و اطلاعات

ـبايگاني‌ها و كتابخانه‌ها
ـ رسانه‌هاي جمعي
ـ محتواي خلاقانه: راديو، تلويزيون، رسانه‌هاي خبري
ـ آموزش و تكنولوژي فناوري اطلاعات ICT
ـ دولت الكترونيك
ـ مسائل اخلاقي
ـ آزادي بيان
ـمطبوعات مستقل
ـ مردمان غيربومي
ـ اطلاع‌رساني در عرصه توسعه جامعه
ـ ابزارهاي پردازش اطلاعات
ـ توسعه رسانه‌اي
ـ آموزش رسانه‌اي
ـ تكثر زباني
ـ مراكز چند‌رسانه‌اي
ـ افراد معلول و تكنولوژي فناوري اطلاعات ICT
ـ حفاظت و بايگاني
ـ اطلاع‌رساني در حوزه عمومي
ـ شبكه‌هاي راديويي و تلويزيوني دولتي
ـ نوسازي تجهيزات تكنولوژي اطلاعات IT
ـ آموزش
ـ زنان
ـ جوانان

موضوعات خاص

ـ افغانستان
ـ افريقا
ـ فرهنگ صلح
ـ گفتگوي ميان تمدنها
ـ آموزش همگاني
ـ جنسيت
ـ ايدز و اچ آي وي[16]
ـ مردمان غيربومي
ـ عراق
ـ كشورهاي عقب افتاده
ـ جزاير كوچك ( باربادوس و ده جزيره ديگر)
ـ اروپاي جنوب شرقي
ـ شاهراههاي اطلاعاتي يونسكو
ـ آب، ميراث جهاني، جوانان[17]

5- ساختار و تشكيلات يونسكو

1.­ اجلاس عمومي

يكي از اركان اصلي يونسكو اجلاس عمومي است. اين كنفرانس نمايندگان كليه كشورهاي عضو را در بر مي‌گيرد و هر دو سال يك بار تشكيل جلسه مي‌دهد. برنامه‌ها و بودجة يونسكو توسط اجلاس عمومي تعيين مي‌شود و همة كشورها از حق يك راي برخوردارند.

اجلاس عمومي شش زبان كاري دارد كه عبارتند از : انگليسي، عربي، چيني، اسپانيايي، فرانسه و روسي
كنفرانس عمومي يكي از فرصت‌هاي خوب براي تبادل آرا و تنظيم برنامه با دبيرخانه يونسكو و كشورهاي ديگر است.[18]

2.­  شوراي اجرايي

شوراي اجرايي يا به عبارتي شوراي اداري يونسكو، مقدمات كار كنفرانس عمومي را تهيه و بر اجراي كامل تصميمات كنفرانس عمومي نظارت مي‌كند. 58 عضو آن توسط كنفرانس عمومي و با راي گيري برگزيده مي‌شوند. در گزينش نمايندگان اين شورا، تنوع فرهنگ‌ها و توزيع جغرافيايي كشورها مدنظر است. شوراي اجرايي دو بار در سال تشكيل جلسه مي‌دهد.

3.­ دبيرخانه و مدير كل

دبيرخانه يونسكو وظيفه تدوين پيش نويس برنامه و بودجه و پياده كردن برنامه مصوب را به عهده دارد. دبيرخانه كه با مديريت و تحت نظارت مديركل (مديركل يونسكو توسط كنفرانس عمومي براي مدت شش سال انتخاب مي‌شود) اداره مي‌شود موظف است برنامه‌هاي مصوب كنفرانس عمومي را به اجرا درآورد. در اوايل دهة 80، كاركنان دبيرخانه نزديك به 3500 نفر بوده‌اند (كه حدود 2400 نفر در مقر يونسكو در پاريس و سايرين در دفاتر منطقه اي سازمان در كشورهاي مختلف فعاليت داشته‌اند). در سال 2001 دبيرخانه حدود 1800 كارمند در رده‌هاي مديريتي و غير مديريتي داشته است كه حدود آنها در مقر يونسكو در پاريس مشغول به كارند. در جهت تمركز زدايي دفتر منطقه‌اي علوم در هند[19] و دفتر اصلي و در بانكوك[20] عمده ترين دفاتر يونسكو هستند، به علاوه مركز فرهنگي آسيا براي بونسكو كه يك مركز ملي است و در ژاپن قرار دارد در سال‌هاي اخير سهم فزاينده‌اي در برنامه‌هاي يونسكو در آسيا و اقيانويسه يافته است.[21]

4.­ كميسيون‌هاي ملي

طبق ماده 7 اساسنامه يونسكو براي ايجاد هماهنگي بين يونسكو و مؤسسات ذيربط، كشورهاي عضو موظف به ايجاد كميسيون‌هاي ملي شدند. در حال حاضر 190 كميسيون ملي يونسكو وجود دارد كه در مجموعة نظام ملل متحد بي نظير است. در كميسيون‌هاي ملي متفكران، دانشگاهيان و شخصيت‌هاي علمي فعاليت دارند و در تدوين، اجرا و ارزيابي برنامه‌هاي يونسكو مشاركت مي‌كنند. كميسيون‌هاي ملي از طريق انتشار كتاب‌ها و اسناد يونسكو و برگزاري كنفرانس‌ها و تشكيل نمايشگاه، ديدگاه‌ها و برنامه‌‌هاي يونسكو را در كشور خود منعكس مي‌كنند. به علاوه نقش مشورتي نيز دارند و دولت‌هاي متبوع خود را از برنامه‌هاي يونسكو مطلع مي‌كنند و به اين ترتيب افكار و انديشه‌هاي يونسكو را اشاعه مي‌دهند.[22]

5.­ بودجه يونسكو

يونسكو داراي دو نوع منبع مالي است: بودجه عادي و منابع فرا بودجه اي . بودجه عادي از محل حق عضويت‌هايي تأمين مي‌شودكه كشورهاي عضو بر حسب توان اقتصادي خود مي‌پردازند. در سال 2000 كشورهاي فقير (40 كشور) هر يك 001/0 درصد كل بودجة عادي را پرداخت كرده‌‌اند؛ در حاليكه حدود ده كشور هر يك حق عضويتي بيشتر از 2% از كل بودجه سازمان را پرداخت نموده‌اند. ژاپن با پرداخت كل بودجة عادي يونسكو اصلي‌ترين تأمين‌كنندة منبع مالي سازمان بوده است. براي سال‌هاي 2000 تا 2001 بودجة عادي يونسكو 554 ميليون دلار آمريكا بوده است.

از ديگر رو منابع فرابودجه اي نيز در اختيار يونسكو قرار دارد. اين منابع براي سال‌هاي 2000 تا 2001 حدود 250 ميليون دلار بوده است. كه 113 ميليون دلار آن از طرف كشورهاي عضو در اختيار يونسكو قرار گرفته است تا صرف اجراي طرح‌هاي كشورهاي در حال توسعه شود. بيش از 60 ميليون دلار نيز از طرف برنامة توسعة ملل متحد [23] يا از طرف ديگر آژانس‌هاي ملل متحد كه همچون يونسكو در زمينه‌‌هاي توسعه، جمعيت، كودكان يا محيط زيست فعاليت مي‌كنند، در اختيار سازمان قرار گرفته است.[24]

6.­ مأموريت‌هاي يونسكو

اساسنامة يونسكو پنج مأموريت بزرگ براي سازمان تعيين كرده است، که به شرح ذیل است ؛

پيشبرد، انتقال و سهيم شدن در دانش: به طور كلي با تكيه بر فعاليت‌هاي پژوهشي، تربيتي و آموزشي.
مطالعات دورنگرانه: آموزش، علم، فرهنگ و ارتباطات براي جهان فردا چه شكلهايي بايد داشته باشند؟
فعاليت‌هاي يونسكو به آينده مي‌نگرد. سازمان مي‌كوشد به «پيش‌بيني و تحليل» دگرگوني‌هاي مهمي بپردازد كه جوامع با آن مواجه خواهند شد و سؤالاتي را دربارة آينده آموزش، علوم، فرهنگ و ارتباطات مطرح كند. مثلاً يونسكو چند سالي است تغييراتي را بررسي مي‌كند كه توسعه اينترنت در زمينه‌هاي شناخت و اطلاعات بوجود آورده است.

يونسكو بايد با اولويت بخشي به «تحقيقات، آموزش و مهارت آموزي» به محققان، استادان و دانشجويان كليه كشورها كمك كند تا بتواند به دانش و معرفت بيشتري دست يايند، آنها را به افراد بيشتري انتقال دهند و بكوشند هيچ كس را بي بهره نگذارند.

تعيين معيارها: تدارك و تصويب اسناد بين‌المللي و توصيه‌هاي قانوني ؛ يونسكو داراي فعاليتي هنجاري است؛ به عبارت ديگر قواعد حقوق بين‌المللي را ايجاد، اصلاح و اعمال مي‌كند(قوانين جهاني كه همة دولت‌ها بايد به آنها پايبند باشند و آنها را رعايت كنند). بدين ترتيب يونسكو اعلاميه‌‌ها، بيانيه‌‌ها، توصيه‌ها را به تصويب مي‌رساند.

كارشناسي: براي سياستهاي توسعه و پروژه‌هاي كشورهاي عضو كه به صورت «همكاري‌فني» در اختيارشان قرار مي‌گيرد، يونسكو مأموريتي كارشناسانه در كشورهاي عضو انجام مي‌دهد و طرف مشورت آنها در زمينه سياست‌ها و طرح‌هاي توسعه شان است. در اين زمينه يونسكو همكاري فني واقعي دارد، به عنوان مثال هماهنگي كارهاي عظيم مرمت يك بناي تاريخي.

مبادله اطلاعات تخصصي: فعاليت يونسكو بيش از هر چيز توسط مقامات 189 كشور عضو، انجمن‌هاي آموزشي، علمي، فرهنگي و ارتباطي انجام مي‌گيرد. سازمان‌هاي ملي، بين‌المللي و سازمان‌هاي غيردولتي نيز در رسالت يونسكو مشاركت دارند.[25]

اين سازمان با استفاده از منابع مكتوب و با استفاده از فناوري‌هاي جديد اطلاعات مرتبط با پنج حوزة تخصصي خود يعني آموزش، علوم، علوم اجتماعي و انساني و ارتباطات را گردآوري و در سطح جهان توزيع مي‌كند. يونسكو متخصصان، هنرمندان و انديشمندان جهان را گرد هم جمع مي‌كند و زمينه‌هاي تبادل آرا و نظريات را فراهم مي‌آورد و گزارش‌هاي اين گردهمايي را منتشر مي‌كند.

7.­اهداف و برنامه های يونسكو

الف) هدف كلي:

هدف برنامه‌هاي يونسكو كه بر اساس سهيم كردن همة انسان‌ها در دانش پي‌ريزي شده پيشبرد فرهنگ، صلح خواهي، توسعة انساني و توسعة پايدار مي‌باشد.

ب) رسالت سازمان:

1. توسعه و ارتقاء اصول و هنجارهاي جهاني مبتني بر ارزشهاي مشترك به منظور مواجهة با چالشهاي بوجود آمده و مهم در عرصة آموزش، علم، فرهنگ و ارتباطات و حمايت و تقويت «رفاه‌عمومي»

2. ارتقاء و گسترش تكثر‌گرايي از طريق به رسميت‌شناسي و صيانت از تنوع فرهنگي و ملاحظة حقوق‌انساني 
3. ارتقاء سطح مشاركت و اقتدار در جامعة علمي از طريق دسترسي برابر، ظرفيت‌سازي و مشاركت در دانش

ج) اهداف استراتژيك:

آموزش:

ـ ارتقاي آموزش به عنوان حق اساسي مطابق با اعلامية جهاني حقوق بشر

ـ بهبود كيفيت آموزش از طريق متنوع‌سازي محتويات و متدها و ارتقاي ارزشهاي مشترك در سطح جهاني
ـ ارتقاي سطح تجارب علمي، ابتكارات و اشاعه و مشاركت اطلاعات و اتخاذ بهترين تدابير در راستاي سياست‌ گفتگوي علمي[26]

د) علوم:

ـ ارتقاء اصول و هنجارهاي اخلاقي براي هدايت توسعة علمي و تكنولوژي و استحالة اجتماعي

ـ بهبود امنيت انساني از طريق مديريت بهينه تحولات اجتماعي و محيطي

ـ تقويت و غنابخشي به ظرفيتهاي علمي، فني و انساني در راستاي مشاركت در جوامع علمي معاصر

ه) فرهنگ:

ـ ارتقاء سطح ابزارهاي استاندارد قانوني و اجراي آنها در حوزه فرهنگ

ـ صيانت از تنوع فرهنگي و تشويق گفتگو ميان فرهنگها و تمدنها

ـ تقويت و غنابخشي ارتباط ميان فرهنگ و توسعه از طريق ظرفيت و مشاركت در دانش

و) محورهاي اصلي برنامه‌هاي يونسكو عبارتند از:

- آموزش و پرورش براي همه

- پيشبرد تحقيقات زيست محيطي از طريق برنامه‌هاي علمي جهان

- حفظ و تقويت ميراث طبيعي جهان

- پيشبرد جريان آزاد اطلاعات، آزادي مطبوعات و توسعة رسانه‌‌هاي كثرت گرا و در عين حال تقويت امكانات و ظرفيت‌هاي ارتباطي كشورهاي در حال توسعه.

اين تلاش‌ها با همكاري كارگزارهاي گوناگون نظام ملل متحد و ساير سازمان‌هاي درون دولتي به عمل مي‌آيند. توجه كارهاي يونسكو معطوف به اين امور سه گانه است: زنان، كشورهاي آفريقايي و كم توسعه يافته­ترين كشورهاي جهان.

ز) برنامه‌هاي ميان مدت يونسكو

برنامه‌هاي ميان مدت يونسكو در چهارچوب برنامة ميان مدت شش ساله تنظيم مي‌شو